Staż urlopowy
Ustalając staż urlopowy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, uwzględnia się nie tylko wszystkie okresy poprzedniego zatrudnienia pracowniczego, bez względu na podstawę prawną jego nawiązania, przerw w zatrudnieniu oraz sposobu jego ustania, ale również tzw. okresy zaliczane takie jak okresy nauki, odbytej służby wojskowej itd.
Na podstawie przepisów Kodeksu pracy (zwanego dalej: K.p.) oraz przepisów szczególnych, zaliczeniu do stażu urlopowego podlega między innymi okres:
- zatrudnienia,
- nauki szkolnej (art. 155 K.p.),
- za który przysługuje odszkodowanie w przypadku skrócenia okresu wypowiedzenia (art. 361 § 2 K.p.),
- pozostawania bez pracy, za który przyznano odszkodowanie pracownikowi przywróconemu do pracy (art. 51 § 2 K.p.),
- urlopu bezpłatnego, którego udzielono pracownikowi celem podjęcia pracy u innego pracodawcy (art. 1741 § 2 K.p.),
- urlopu wychowawczego (art. 1865 K.p.),
- urlopu bezpłatnego udzielonego młodocianemu w okresie ferii szkolnych (art. 205 § 4 K.p.),
- urlopu bezpłatnego, udzielonego pracownikowi podejmującemu naukę w szkole, bez skierowania (§ 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych – Dz.U. nr 103, poz. 472 ze zm.),
- pobierania zasiłku dla bezrobotnych i stypendium (art. 79 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – Dz.U. z 2008 r. nr 69, poz. 415 ze zm.),
- czynnej służby wojskowej oraz urlopu bezpłatnego udzielonego powołanemu do odbycia ćwiczeń wojskowych (art. 120 i art. 124 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej – Dz.U. z 2004 r. nr 241, poz. 2416 ze zm.),
- służby zastępczej (art. 36 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o służbie zastępczej – Dz.U. z 2003 r. nr 223, poz. 2217 ze zm.),
- prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie (art. 1 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy – Dz.U. z 1990 r. nr 54, poz. 310).
Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
- szkoły policealnej – 6 lat,
- szkoły wyższej (w tym licencjat) – 8 lat.
Podane powyżej okresy nauki nie podlegają sumowaniu.
Co ważne, jeśli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki – zależnie od tego co jest korzystniejsze dla pracownika.
Przy wliczaniu okresu czynnej służby wojskowej do stażu urlopowego spotkać się możemy z trzema sytuacjami.
Jeżeli pracownik podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby, w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia z tej służby czas jej odbywania wlicza się do okresu zatrudnienia u tego pracodawcy w zakresie wszystkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy.
Podobnie jest, gdy pracownik w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej podjął pracę po raz pierwszy w życiu lub u innego pracodawcy niż ten, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby. W takim przypadku czas odbywania służby wlicza się do okresu zatrudnienia wymaganego do nabywania (lub zachowania) uprawnień wynikających ze stosunku pracy, z wyjątkiem uprawnień przysługujących wyłącznie pracownikom u pracodawcy, u którego podjął pracę (takie jak na przykład dodatek za staż pracy osiągnięty u danego pracodawcy).
Inaczej sprawa wygląda, kiedy pracownik podejmuje pracę po upływie 30 dni od dnia zwolnienia go z czynnej służby wojskowej. Wtedy czas odbywania służby wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą tylko uprawnienia w zakresie wymiaru urlopu wypoczynkowego i wysokości odprawy pośmiertnej oraz uprawnienia emerytalno-rentowe.
W przypadku jednoczesnego pozostawania w dwóch lub więcej stosunkach pracy, wliczeniu podlega także okres poprzedniego niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem drugiego lub kolejnego stosunku pracy (art. 1541 § 2 K.p.).
Warto jeszcze zauważyć, że na uprawnienia urlopowe nie wpływa okres prowadzenia działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 154 § 1 K.p. urlop przysługuje w wymiarze:
- 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
- 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Pracownikom niepełnoetatowym przysługuje urlop proporcjonalny do wymiaru czasu pracy w jakim są zatrudnieni.
Podstawa prawna:
art. 154 § 1, art. 155 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),
art. 120 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. nr 241, poz. 2416 ze zm.).